Surf Historie & Surfen anno 2020 (-03-27)

122 reacties

  1. Ik blijf binnen alleen als het moet ben ik buiten, even geen surf vind het goed.
    Heel voorzichtig en dat zie ik niet bij iedereen.

  2. Zouden mensen die zich nu dag en nacht inzetten voor de zieken niet een priority op de golven moeten krijgen?
    Ik kan mij voorstellen dat na alle indrukken en werkdruk rond de heel erg zieke patiënten, je je hoofd even wilt kunnen legen in de zee i.p.v. een opsluiting in je huis

  3. Goed idee, maar dat mag van mij ook voor de mensen in andere cruciale beroepen (vuilnisman, straatveger, procesoperator bij drinkwatervoorziening, politie agent, medewerkers school/kinderopvang die hun kinderen opvangen, mantelzorgers).

    Doen we later dit jaar een periode alleen voor de ouders met schoolgaande kinderen die nu thuisonderwijs geven en proberen te werken.

    Missen we dan nog iemand?

  4. Straks bij de eerst volgende dikke swell en als we weer normaal mogen bewegen en staan waar we willen ga ik zo hard indroppen want die golf is dan van mij. Ok dat was een grapje :)))

    Goed artikel Tobias ik was niet bekend met die geschiedenis van Hawai en offcourse gaan we ons aan de regels houden. Keep up the good work.

  5. Blijf vooral thuis mensen! Die golven komen wel weer.. Komt toch niet veel bijzonders aan.

  6. Misschien ook maar even op een kitesite de oproep doen om thuis te blijven.

  7. Hij blijft iig op de kant. Staat op een board met wieltjes. Ieder zn ding, maar laten we elkaar iig niet onterecht terecht wijzen.

  8. Ook al ging hij het water in? Ik zie een lege zee? Vertel me waarom hardlopen mag en dit niet?

    Ik ben het eens met de opinie dat de drukte vorige week op het strand echt niet kon, maar laten we aub niet doorslaan hierin.

  9. ik denk dat iedereen hier prima in staat is te bepalen of ie wel of niet kan gaan surfen..met inachtneming van de regels,beperking, die er nu zijn.

    Ik vind dat tobias een prima stelling heeft genomen aangezien het niet handig is om met zn alle nu het water in te duiken, of te gaan carpoolen oid..Contact vermijden is nu noodzakelijk

    Dat houd (voorlopig) niet in dat je niet meer naar buiten mag om even te gaan sporten, of een frisse neus halen
    Voor mij is het duidelijk over wat wel en niet kan,

    mocht je hier moeite mee hebben om te bepalen wat wel en niet kan, kan je altijd nog de instanties raadplegen voor advies. (we hebben nu ook een grote verantwoordelijkheid die niet iedereen gewend is! )

    stay safe and chill!!!

  10. Laten we idd niet de hele dag jaloers de cam checken om mensen te veroordelen. Ik was net in de AH voor de 2 wekelijkse boodschappen en het was om je kapot te schamen…. ook ik blijf met dikke swell thuis, voelt beter.

  11. Niet iedereen is verenigd (het lijkt een vakantie voor Pasen) Zelfs professionele surfers zijn gelukkige mensen die met hun voeten in het water staan, maar de aantrekkingskracht is duidelijk. Blijf thuis.

  12. Gerry jij hebt het over laten we niet door slaan?
    Laatste 24 uur ,112 doden alleen gestorven op een ic zonder je naasten bij je.
    Schei toch uit , het laatste wat nu belangrijk is of je kan surfen.
    Blijf thuis misschien surf je anders nooit meer,dat is ook mogenlijk.

  13. @Pepijn, Die James Cook was echt geen Kook hoor. Allereerst ben je al een held als je zulke avonturen onderneemt. Wat ik ooit gelezen heb was dat toen hij in Hawaii aankwam en die vrouwen op het strand rond zag lopen in rieten rokjes, hij al van te voren wist dat als zijn bemanning (die al maanden droogstond) van board zou gaan de pleuris uit zou breken…..

  14. Vandaag inderdaad tegengehouden op de maasvlakte toen ik met de hond ging lopen. Surfen zit er voorlopig niet in

  15. In het kader van deze discussie en een stuk surfhistorie kwam ik op dit opmerkelijke woord, op dit moment zeer actueel!
    Aquarantaine: aquaranta giorni (veertig dagen), is een van origine medische term die afkomstig is uit het Italiaans ten tijde van de pestepidemie in de 14e eeuw. In deze tijd werden namelijk alle aanmerende surfers verplicht om 40 dagen in de haven stil te blijven liggen, en werd de bemanning daarbij geacht de surfplank niet te verlaten. Deze maatregel behelst het afschermen van risicobronnen ter vermindering van verspreiding van een infectie.

  16. Gelukkig kunnen we in Bergen aan zee wel gewoon het water in. Was gister al leuk. Laat staan vandaag en morgen.

  17. Noordelijke surfers moeten begrijpen dat hun surfen niet binnen 40 dagen zal evolueren

  18. Zie ik vanaf mijn hardloop rondje. Zag ook de politie voorbij rijden op havenhoofd om te inspecteren of het niet te druk is in zee.

  19. Als iedereen nu eens stopt met de promotie van de spots.

    Wat denk je te bereiken met een bericht over je “eigen” spot waar je nog wel het water in kan? Naast het risico op toenemende drukte en een afsluiting, is dat toch vooral een veer in je eigen reet steken.

    Ga surfen, of ga niet, maar laat die updates lekker achterwege. Dit is geen feesboek

  20. In Scheveningen houdt de KNRM groepsvorming in het water in de gaten en staan ze klaar om het strand dicht te gooien. Gebruik je verstand en kies voor een spot zonder drukte. Alternatief is dat surfen verboden wordt net als in rest van Europa

  21. als jullie nou allemaal thuis blijven dan kan ik gewoon lekker gaan surfen zoals het vroeger was 🙂 mwahaha

  22. Zag net een groepje van 4 shortboarders gezellig kuvelend over het strand zo goed als hand in hand het water in lopen. Ongelovelijk hoe asociaal en gestoord kan je zijn. Thanks gasten door jullie narcistische gedrag verzieken jullie het voor de rest. Top

  23. Begrijp überhaupt niet wat je nu wilt surfen. Kun je net zo goed in de sloot springen om te hoek. Wat een rommel rivier momenteel:

  24. Dat is vast een IC medewerker die alleen nu even kan buiten spelen…

  25. Zullen we ff ophouden met elkaar de maat te nemen? Gaat echt nergens over dit….

  26. Leuk filmpje op magicseaweed ontstaan van de surf in Engeland.
    Voor iedereen die zich verveelt.

  27. @tobias Begrijp überhaupt niet wat je nu wilt surfen ?

    Met hoog water was het heerlijk btw…

  28. Waarom zouden we in de zomer van 2021 niet op t Nederlandse strand zitten en wel in t buitenland?

  29. Eergisteren opmerking gemaakt over de strandkiter. Dit was precies het soort aandacht waar ik op doelde. Mensen snappen niet dat de 1 gaat vliegeren en de ander binnenblijft. Laat het maar aan de media over om er een opgeklopte vertekende beeldvorming aan te plakken.
    Als we de middelmatige condities laten schieten kunnen we misschien bij goede omstandigheden wel gaan. Op een middelmatige weekenddag wel gaan en de ‘ afsluiting’ ligt uiterlijk maandag klaar op het gemeentehuis.

  30. Het is ook zo menselijk… ieder maakt als individu een keuze. En laten we wel wezen. je mag naar het strand, je mag het water op mits je 1.5 m afstand houdt. Dan kan het voorkomen dat meerdere mensen dezelfde keuze maken en het opeens druk wordt.

    Aan de andere kant zag ik een hoop surfers en net zoveel niet surfers met vrienden samen in de auto zitten. Dat is wel echt onverantwoord.

  31. Als je een middelmatige dag laat schieten en op een goeie dag wel met zijn allen gaat krijg je alsnog hetzelfde beeld. Dat is ook geen optie.

    Het is gewoon een jammere situatie. Toevallig waren deze lui allemaal een “frisse neus” aan het halen en waarschijnlijk hielden ze netjes afstand. De vliegers springen alleen nogal in het oog. Het is ook niet meer groepsvorming dan al die hardlopers die toevallig in hetzelfde park lopen. Misschien dat een aantal droplullen wel met elkaar hebben afgesproken, maar ga dat maar eens achterhalen.

    Nu is het inderdaad aan de media om een mooi beeld te vormen. Daarna aan de gemeente om hierop te reageren. Laten we hopen op het beste. Jammer, maar onvermijdelijk. Toch kan ik het de kiters niet echt kwalijk nemen

  32. Ziet er eigenlijk nog goed uit voor morgen in Belgie… gaat er iemand gaan surfen morgen?

  33. Nu we niet/minder in het water liggen, het zwembad en de fitness zijn gesloten…

    Wat doen jullie thuis aan training om surffit te blijven/raken? Iemand goede link of filmpje waar hij/zij inspiratie uit haalt?

  34. Ik doe WOD-jes in de achtertuin als er geen golven zijn bij gebrek aan een sportschool en als er golven zijn dan ga ik surfen zolang als het kan. WOD-jes doe ik niet voor mijn lol, maar puur om mijn conditie en kracht op peil te houden.

    Surfen is mijn enige echte uitlaatklep en die heb ik hard nodig na een week lang thuiswerken, boodschappen doen voor mijn bejaarde schoonmoeder, kinderen helpen met school en al het gewone huishoudelijk werk wat ook niet kan blijven liggen.

    En voor de andere surfers die wel door willen surfen, hou gewoon afstand, ga niet allemaal op een kluitje liggen dan is er geen enkele reden om het surfen te verbieden.

  35. En here we go, zal nu niet lang duren voordat alle stranden dicht gaan omdat mensen weigeren uit te spreiden over de 300 km kustlijn die we hebben. Als je gaat surfen vermijd dan bekende spots, op die manier voorkomen we gekwalificeerd te worden als groepsvorming. Lees het artikel en gebruik je verstand.

  36. Het loopt allemaal zo’n vaart niet denk ik. Vandaag ook gewoon gesurft. Dacht dat het dicht was, maar voor de zekerheid toch even gaan kijken. Ik laat het even weten, dan spreiden we de drukte een beetje. Wel zo sociaal.

  37. Geen handhaver gezien hoor op de spot waar ik surfte. En het was gezellig druk.

  38. Nog nooit zo hoog gezien in Nederland, kon de golf in kijken. Helaas nog niet bekwaam genoeg om er in een te surfen. Wel lol gehad op de kleine setjes.

    Voor de mensen die thuis trainen ik train om de dag thuis (nu) of in de sportschool. Dan doe ik push ups met burpees voor me pop up,matje onder je of een handoek om gelijk je voeten goed neer te zetten. Voor de rest wijde of smalle push ups en wellicht optrekken of “rows” voor je peddel kracht. Ook kan je bijna alle buikspieren oefeningen doen, dit is erg belangrijk want je buik/onderrug zorgt voor balans. Ten slotte kan je nog squatten of been oefeningen doen waar je balans mee oefent. Mijn tip koop een slackline.

  39. lijkt wel een zomerdag qua drukte op de cam in Scheef. Politie reed langs op de Noord maar deed niks (zo leek het).

    Lekker wat mensen in badpak, frisse duik. Heerlijk, niks aan de hand….?

  40. Het gaat er niet om of een spot open is of dicht en of je een boete krijgt. Het gaat erom dat we met het hele land social distance in acht nemen. Dat betekent niet dat je er niet op uit mag om te gaan wandelen of surfen of wat dan ook, want van wat frisse lucht en zon worden we gezond en is de kans dat we erg ziek worden kleiner. Maar let gewoon op dat je afstand houdt van elkaar en dat het niet te druk wordt.
    Ook al ben je zelf niet ziek of ben je immuun of heb je geen kwetsbare geen opa’s en oma’s, we moeten het met z’n allen doen in Nederland (en de rest van wereld). Stel je opa ligt op intensive care of je dochter maakt overuren in het ziekenhuis, of je bent zelf 2 weken doodziek op je zolderkamer in quarantaine geweest. En dan zie je filmpjes en foto’s circuleren van mensen die de adviezen en regels niet in acht nemen. Zo hoort het niet.

    Laten we als surf community het goede voorbeeld geven. Doe je ding, maar doe het volgens de richtlijnen.

  41. @ Social distance
    Uitstekend verwoord!
    Zie in het water en op het strand wel dat mensen nog steeds in groepsverband sporten. Of ze daarbij echt te dicht bij elkaar komen kan ik moeilijk zeggen. Het is in het water sowieso lastig om binnen de straal van 1,5 meter te komen zonder je board te beschadigen dus dat zal wel loslopen.

    Met name de jongeren schijnen het echt lastig te vinden om de sociale contacten op een laag pitje te zetten. Ook dat snap ik. Het hele leven draait voor de jeugd om de sociale contacten en ook kunnen ze moeilijk de gevolgen van hun daden overzien.

    Maar over het geheel genomen lijkt het er op dat 95% zich aan de afspraken houdt. Vanmorgen op Scheveningen lagen heel wat mensen in het water (en terecht want de golven waren, vooral bij het eerste licht, erg goed) maar men lag veel meer verspreid dan in het pre-corona tijdperk.

  42. Vanochtend vroeg. Men lag inderdaad veel meer verspreid. Echter volgende keer gewoon wegblijven bij de bekendere spots, want als het maar een klein beetje drukker wordt lukt dat ook niet meer…. Kortom verspreid onszelf langs de kust

  43. Gisteren zag het er prima uit hier in Vlissingen , ook wat betreft social distancing. Had niet verwacht dat het bij een noord noordooster nog goed zou lopen.

  44. Test Kits zijn heel hard nodig zodat er ook geen doorgeschoten paniek maatregelen meer genomen hoeven te worden.

  45. Waar het om gaat is de beeldvorming. De meeste surfers houden echt wel 1.5 meter afstand in het water. Echter, vanaf het strand gezien lijkt een groep van 30 individuele surfers op één spot (zoals vanochtend het geval was) al een drukke boel. Één slecht getimede foto op AD.nl en voor je het weet hebben we een watersportverbod of strandverbod.

    Als je per se moet surfen, (beginners, wacht nou even tot de zomer) doe dat op rustige momenten en niet op de bekende spots. Sterkte iedereen!

  46. @Belgie, er zijn wel degelijk controles. Patrouilles langs de dijk, staan u op te wachten als je er uit komt. Het is het risico niet waard zou ik zeggen, de boetes lopen hoog op, vanaf 400euris.

  47. Vanochtend in m’n eentje een prima sessie gehad, maarrrr nu is m’n wetsuit gescheurd op een cruciale plek en m’n ballen vriezen er nu af. In Scheveningen een reparateur voor wetsuits die nog opdrachten aanneemt?

  48. Er lopen soms mooie golfjes bij de pier maar ook door de pier heen. In deze tijd zal ik er niet aan denken om m’n kans op ongelukken(daarmee hulpdiensten belasten) groter te maken maar daarom deze vraag: mag je de pier ‘shooten’, legaal gezien?

  49. With everything that was already said here, why on earth do you need to surf with +20 people in an area of 25m next to the pier at a popular and busy spot as @Wijk?!?! The waves were breaking nicely this morning on a stretch of +100m and more. If a spot is crowded when you arrive, go somewhere else, if the current pushes you into the crowd paddle away (if you can’t do that get out), if the parking place is busy, park further away (yes you need to walk a few more steps)… it cannot be so difficult. Echt onbegrijpelijk vanochtend, ik snap de mensen niet.

  50. With everything that was already said here, why on earth do you need to surf with +20 people in an area of 25m next to the pier at a popular and busy spot as @Wijk?!?! The waves were breaking nicely on a stretch of +100m and more this morning. If a spot is crowded when you arrive, go somewhere else, if the current pushes you close to other people then paddle away (if you can’t do that get out), if the parking place is busy, park further away (yes you need to walk a few more steps)… it cannot be so difficult and if 95% of the people would comply with “social distance” agremments @hazzie, something like this morning would not happen. Echt onbegrijpelijk vanochtend, ik snap de mensen niet.

  51. Zaterdag op de maasvlakte een Gopro met oranje onderwater behuizing gevonden. Zou de rechtmatige eigenaar mij een e-mail kunnen sturen met daarin enige omschrijving wat er qua inhoud opstaat. Yorritluijckx@gmail.com

  52. Dankjewel! Zie hier ook staan dat er blijkbaar gebieden verdeelt zijn voor golfsurfers en kitesurfers, wordt dit gehandhaafd?

  53. Heeft iemand al de bizarre voorspelling voor aanstaand weekend gezien? Persoonlijk ben ik nog nooit zo een perfecte forecast tegen gekomen als die nu op de kaarten staat.

    Een maximale noordelijke fetch van ruim 3.500 km en een heel weekend offshore! Ongekend! Reden te meer om onszelf aan de regels te houden zodat we van dit soort condities kunnen blijven genieten.

    Fingers crossed, het is nog een paar dagen weg..

  54. Het is mij niet helemaal duidelijk. Mag je (los van ieders verschillende meningen) op het moment surfen op een rustig stukje bij Bloemendaal of Zandvoort? Kan ik er parkeren?

  55. De parkeerplaatsen zijn afgesloten en er staat mensen bij de zeeweg om je tegen te houden (in elk geval afgelopen week). Als je erdoor mag dan kan je hem wel ergens anders in Zandvoort zetten en surfen want ruimte is er altijd 😉

  56. Pooooo dag 2 and it’s firinggggg, zit ik dan lekker in het ziekenhuis de webcam te checken… ochh ik ga maar weer werken

  57. Vanochtend even buiten gespeeld op Wijk. Afstand houden was prima te doen in het water.
    Kortste afstand tot andere persoon was omkleden en dat was 2 parkeervakken waarvan 1 met een auto erop. Onderweg wel meerdere surfers samen in 1 auto zien rijden, maar kan me nauwelijks voorstellen dat het bevoegd gezag daar aanleiding toe ziet om parkeerplaatsen af te sluiten.

    Hoop dat ZV en Bloemendaal weer open gaan, want dan kunnen we nog beter spreiden op de kant en in het water.

  58. Vanochtend op La Sud prima surf en Corona safe. Toch een ongelukje.

    Wordt op prijs gesteld als degene die zijn single fin in het boardje van mijn zoontje heeft geboord hier even op reageert. Volgende keer graag in het water een excuus of sorry. Mannetje heeft zelf voor het board gespaard…..

  59. Oei wel jammer idd dat dit niet even on the spot is opgelost. Lijkt mij niet dat zon klap ‘onopgemerkt’ is gebleven..

  60. Was een prima sessie vanochtend 08:15 – 09:45. Lekker offshore briesje, opkomend zonnetje en af en toe en lekker lijntje met aardig wat power.

    Veel dubbel ups…….

    Off topic, de windmolens die in zee zijn geplaatst. Kan dat de swell ‘verstoren’?

  61. Windmolens zelf doen echt heel weinig. Ze staan honderden meters uit elkaar (moeilijk voor te stellen als je op de kant staat, bij wijk meter of 500).

    Gaat dus om een paal met een diameter van een meter of 10, met aan beide kanten 200 meter niks. Kan je zelf wel wel invullen wat dat doet.

    Er word wel veel onderzoek naar gedaan, één van de risicos is dat er rond de windmolens plaatselijk zandbanken vormen, die wel kunnen zorgen voor verstoring van de stroming, maar dit lijkt niet van toepassing in Nederland. Ook word de wind wel wat geremd en kan er met de juiste luchtvochtigheid bewolking ontstaan door de wieken (beetje zoals bij een vliegtuig).

    Die boten die op zee liggen “geparkeerd” zullen meer invloed hebben.

  62. Is dit niet het risico van een drukke spot? Alleen wanneer sprake is van schuld (schending surfregels) zou naast excuses een vergoeding op zijn plaats zijn. Daarvoor zijn we immers WA-verzekerd. Bij een reguliere botsing of eigen schuld is het jammer maar helaas. Niettemin zou ik zelf even contact zoeken in het water, maar dat is kennelijk niet de mores op Zuid.

  63. @Windmolens ZEE
    Windmolens op de Noordzee staan met een paal in de bodem. Die paal is ongeveer 5-6 meter in diameter. De windmolens hebben ongeveer een onderlinge afstand van 600-1000m tot elkaar in een windmolenpark. De ‘muur’ van de paal die het water tegenhoudt is dus erg klein. De palen zijn ook nog eens rond dus de stroming kan er omheen.
    Ik gok dat de totale verstoring erg minimaal is 😉

  64. @@JC beetje kort door de bocht om iedereen die op de Zuid surft over één kam te scheren. Al lijkt het me ook sterk dat dit onopgemerkt is gebleven dus dit individu zou er goed aan doen om dit op te lossen. Met zo’n gat kan ik me bijna niet voorstellen dat hij zelf geen schade heeft.

    on topic. Waren inderdaad lekker golven vanmorgen. Had ze niet zo goed verwacht maar toen ik de webcam zag meteen richting zee gerend. Blijkbaar zijn mijn voorspel-skills nog niet op Tobias-level.

  65. Ben ik met je oneens… Ik heb het idee dat de windmolens fungeren als een soort vork die de groundswell uit elkaar trekt

  66. @Windmolens Zee
    Ook oneens-elke cm van en windmolen neemt energie van swell af–ook die leidingen op zeebodem..

  67. @@JC, als je het board van een kind half doormidden klieft kun je je toch niet met goed fatsoen op surfetiquette beroepen joh, kom op zeg.

  68. @@jc zegt dat ook niet. Lees maar even terug.
    Hij scheert wel De Zuid surfers een beetje over 1 kam. Daar heb ik geen mening over.
    Voor voorrang geldt trouwens nog een hoofdregel (stap voor de etiquette) en dat is de zeemansregel.

  69. Windmolens, doorgehakte boardjes, commentaar op groepjes surfers… hallo mede (online) surfers, het word bijna offtopic om gewoon even te zeggen dat vanmorgen heerlijk was…mooie golfjes, zonnetje, aflandig windje, heerlijk!! 😃

  70. Deze discussie komt regelmatig terug en ikl snap jouw zienswijze echt niet…

    Op basis van de surfregels zou namelijk altijd 1 van de partijen de ander voorrang hebben moeten verlenen. De schuldvraag is niet relevant, want het gaat er niet om of je iets expres doet (looking at you Medina) maar of het jouw verantwoordelijkheid is.

    Bij een ongeluk op een skipiste, met een boot of een windsurfplank word je door een rechter gewoon aansprakelijk gesteld obv de voorrangsregels. Waarom zou dat met een golfsurfplank anders moeten zijn?

    En zelfs als surfen juridisch overal buiten zou vallen…
    Het geeft blijk van volwassenheid als mensen zelf de verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gedrag. Juist als iets per ongeluk was en helemaal als de verantwoordelijkheid discutabel is.

  71. Na een botsing check je even of iedereen oké is. In het water help je elkaar bij nood.

    Daarna ben je vrij om te ruziën over schade en voorrang.

    Na zo’n klapper peddel je niet zomaar weg. Zeker niet als je een kind raakt. Behoorlijk kansloos

  72. Wel vermakelijk de comments in tijden van pandemie. Sterke meningen (geen feiten) over windmolens. Surfers van de zuid zijn tuig (zijn zelfde surfers als van noord). Keep em coming!

  73. Hoe kan je nou botsen met de 1.5 meter afstand regel,daar hield iemand zich dus niet aan.het word echt tijd voor surfpolitie,en meer nare dingen die surfen kapot maken…windmolens zorgen zeker voor een afname aan totale kracht van de uiteindelijke golf..hoihoi

  74. Ik vind schade aan andermans sport spullen zoieso een raar iets, kijk maar naar de f1, wielrennen, motorcross e.d. als er daar een valpartij of botsing is moet iedereen zijn eigen schade herstellen zonder dat ze de ook maar iets vergoed krijgen van de schuldige/veroorzaker.

  75. @W:

    Naar mijn idee is de energie die de windmolens uit de golven halen verwaarloosbaar klein.

  76. Als ik kijk naar voorbeelden in aerodynamica en hydrodynamica dan zou ik verwachten dat een windmolen juist veel invloed heeft door de verstoring van de stroom (denk aan onze eigen vinnetjes).
    Dan zou het water moeten stromen en volgens mij beweegt golfenergie zich anders door het water (circulaire beweging/op-neer).
    Is hier geen knappe kop uit Delft (Plankenkoorts?) aanwezig voor het verlossende woord?

  77. Toevallig heeft deze kop in Delft gestudeerd (geen PK) en ontwerpt windmolens op zee voor werk. @athmosphere heeft het mooi samengevat. Iedereen mag geloven wat ie wil geloven. I rest my case.

    Voor iedereen die zijn mening wilt verrijken met daadwerkelijke theorie kan ik de artikelen van Tony Butt op MSW aanraden (hij heeft ook een paar boeken geschreven)